Kurulusun ve Kurtulusun topragi olmak kolay degil.
Bastığımız her karış toprakta, vatan uğruna feda edilen hayatların anılarını örtüyor. Anadolu’yu “ANA”DOLU yapan Dünyanın hiçbir ülkesinde bulunmayan kadın kahramanlarıdır. Kütahya’da da; Kuruluşun HAYME ANA’sı, sade kabrinde ve kabrin etrafındaki müzede, kültürümüzdeki KADIN’ın yerini anlatan en önemli miraslardan biridir. Diğer yanda, Yazar Şukufe Nihal’in aylarca Domaniç’te aradığı ama ulaşamadığı HABİBE ANA, “ÖNCE VATAN” öyküsüyle hala dillerde yaşamaktadır. Kurtuluş savaşında vatan savunması için gönderdiği oğlunun vatana ihanet ettiğini öğrenen Habibe Ana, şehit eşinin tüfeğini alıp, Domanç’ten İnegöl’e gidip, oğlunu elleriyle vurur. O sırada olaya tanık olan Komutandan olayı duyan Şukufe Nihal, Domaniç Yollarında kitabında uzun uzun bu öyküyü anlatır. Yine Domaniç’te adı mesire alanında yaşatılan “EBE ANA” nın efsanesi ise insanlık dersi gibidir.
Domaniç’te “SARIKIZ “ ı duru sulara dönüşen masumiyetiyle, her su kabarcığında önyargılara tokat gibidir. Bugüne kadar dillerde yaşayan bir başka Ana da, Kurtuluş Savaşında, Tavşanlı’ya 27 km. Kütahya’ya 22 KM. mesafede olan KEPEZ cephesinde, Türk askerlerine kağnısıyla, düşmanı püskürtecek cephaneleri teslim ettikten sonra, düşman ateşiyle o noktada ŞEHİT olan isimsiz KADIN’dır. “ŞEHİT ANA” Kurtuluş savaşında bütün güçleriyle yerlerini alan kadınları en iyi anlatan kahramanların bir anlamda abidesi gibidir. KEPEZ mevzilerinden hala izler var. Köylüler burada topraktan hala mermi, top gibi değişik kalıntılar bulunduğunu söylüyorlar. ŞEHİT ANA ‘yı bizzat kurtuluş savaşıyla ilgili gazete ekimiz için yaptığım bir araştırma sırasında 2007 yıllarında bir kitapta gördüm. Tavşanlılı Kahraman Kadın, şeklinde geçen bu anekdotu haberleştirdim. Cevizdere Şehitlerini anma ve Yaşatma Derneği Başkanı Adem Öztürk, bu konuyla ilgilendi. Bunun üzerine çok değişik kaynaklara ulaşarak, topladığımız bilgi ve belgelerle, yapılan müracaatlar olumlu sonuçlandı. Şimdi Kepez Sit Alanı İlan edildi. Şimdi KEPEZ ve ŞEHİT ANA gelecek nesillere yerinde anlatılacak en azından bir YAZIT Bekliyor. ONLAR CANLARINI VATAN İÇİN VEDA ETTİLER. ŞİMDİ BİZE BU KAHRAMANLIKLARI YAŞAMAK VE YAŞATMAK GÖREVİ DÜŞÜYOR.