ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ
20 Mayıs 2020 Çarşamba
Tuvalet eğitimine ne zaman başlanacağı konusunda her çocuk için geçerli bir tarih yoktur. Bana göre çocuk yürümeye başladıktan sonra 18-24. aylar arasında sağlanır. 36 aylık olunca da başlana bilir.
Normal Gelişen Çocuklarda Tuvalet Eğitimine Hazır Olma İşaretleri:
Basit direktifleri takip edebilmelidir. Bağımsızlık gösterebilmesi ve “hayır’’ diyebilmelidir. Düzenli ve tahmin edilebilir bağırsak hareketlerinin olması gerekir. Anne babayı taklit etmesi kendi başına giysileri çıkarıp/giyebilmesi gerekir.Oturağı kullanmaya ilgili olması, 2 saat boyunca altının kuru kalabilmesi ve ıslak alt bezinin azalması, Yürüme, oturma ve çömelme gibi kaba motor becerilerin gelişmesi, Boşaltım gereksinimini sözlü ya da sözlü olmayan iletişim yöntemleri ile anlatabilmesi, Kirli alt bezinden rahatsız olması ve hemen değişmesini istemesi.
Genellikle 18. aydan sonra başlanan eğitimde olumlu terimler kullanılır ve çocuğun başarısı ödüllendirilir. Çocuğun konuşmaya ve tuvalet eğitimi ile ilgili kelimelere hakim olması beklenmelidir. Çocuk, yürüyerek oturağa ulaşabilecek kadar motor gelişimini tamamlamış olmalıdır. Baskıcı olmadan aktivite şeklinde tuvalet eğitimi kazandırılmalıdır. Çocuğun mahremiyet gereksinimi gözetilerek tuvalet eğitimi uygulandığında başarıya ulaşma kolaylaşır. Oturak ve iç çamaşırı kullanımı çocuğa bir ayrıcalık gibi sunulmalıdır. Bir oyuncak yardımı ile oturak kullanarak tuvalet alışkanlığı ile ilgili oyun oynatmak da yardımcı olabilir. Çocuğun oturağa oturma alışkanlığını kazandırmak için başlangıçta giyinik olarak oturağa oturtulabilir. Sonrasında kullanımda kolaylık sağlayacak giysiler yeğlenmelidir. Tuvalet eğitimi daima olumlu, tehdit etmeyen ve doğal bir şekilde sürdürülür.
Brazelton Çocuk Odaklı Tuvalet Eğitimi Çocuk öncelikle giyinik olarak oturağa oturtulur, oturduğu sürede kitap okunabilir/çocukla konuşulabilir. Ebeveynler tuvaleti kullanırken çocuğun gözlemlemesine izin vermelidirler. Çocuğun öncelikle oturağa 1-2 hafta giyinik olarak oturması ve daha sonrasında ise bez çıkarılarak oturması denenir. Bu dönemde çocuğa ısrar edilmez. Ebeveynler, çocuk bezini kirlettiğinde çocuğun göreceği bir şekilde bezi oturağa boşaltırlar. Çocuk anlamaya başladığında gün içinde birkaç kez oturağa götürülür. Kendine güveni gelmeye başladığında çocuğun bezi çıkartılarak dolaşmasına izin verilir ve oturak çocuğun yakınında bulundurulur. Çocuk, oturağı kendi başına kullanması için cesaretlendirilir ve nazikçe ikna edici kelimeler kullanılabilir. Bu basamaklarda ustalaşınca alıştırma külotlarına geçilebilir ve nasıl giyilip çıkarılacağı çocuğa gösterilir
Azrin ve Fox yönteminde çocuğun ıslak ve kuru arasındaki farkı anlaması için her 3-5 dk.’da bir çocuğun bezi kontrol edilir ve altı kuru ise ödüllendirilir. Çocuğa sık ve güçlü tuvalete çıkma isteği gelişmesi için yeterli sıvı verilir. Çocuk oturağa gidip kendi başına külotunu indirerek oturması için cesaretlendirilir, idrar ya da dışkı yapılırsa ödüllendirilir, üretken bir oturmadan sonra oturağı çocuk boşaltır. Bu yöntemde başlangıçta çocuk oturakta 10 dk. oturtulur ve başarılı birkaç seanstan sonra süre kısaltılır. Çocuğun kendisinin oturağı kullanmayı istemesine yönlenilir, çocuk oturağı kullanmakta ustalaştıkça yalnızca başarı ile tamamlanmış oturmalar tebrik edilir. Sonraki 3 gün uyku ve yemek öncesi çocuğun külotu kontrol edilir. Kuru külot ödüllendirilir, ıslaklık varsa çocuk altını kendi değiştirir ve ek pozitif pratik seansları uygulanır. Diğer Yöntemler Tuvalet eğitimine ilişkin başka yöntemler de denenerek yayınlanmıştır. Sesli alarm sistemi bunlardan biridir Alarm çaldığı anda bakımdan sorumlu kişi çocuğu tuvalete oturtmuş ve bu sırada olumlu pekiştirme teknikleri ile süreci açıklamıştır. Buna ek olarak, bir bez bebekle çocuklara tuvalete gitme süreci çocuklara anlatılmıştır. Alarmlı bez takan grupta tuvalet kontrolü diğer gruba göre belirgin olarak daha hızlı gelişmiştir
Tuvalet alışkanlığını çocuğa vaktinden önce kazandırmaya çalışmak uzun süre devam edebilecek korku ve çatışmalara neden olma riskini beraberinde getirir. Tuvalet alışkanlığı kazanmada ebeveynlerin çocuğu cesaretlendirici ve özendirici bir tutum takınmaları oldukça önemlidir. Ayrıca çocuğun gizliliğine de özen gösterilmelidir. Çocuklar genellikle ikinci yaş sonunda dışkılarını, üçüncü yaş sonunda idrarını tutmayı öğrenirler. Ancak dört-beş yaşına gelinceye kadar gündüzleri, sıklıkla da geceleri altını ıslatabilirler. Anne babalar bu çocuklara karşı anlayışlı olmalı, onları azarlama, suçlama, cezalandırma gibi davranışlardan kaçınmalıdır. Aksi takdirde çocukta, idrarını tutma, yalnızca beze idrar yapma konusunda ısrar etme, idrar kaçırmalar sonrasında panik ataklar, hıçkırık ve öfke nöbetleri görülür, çocuğun ve ailenin işlev düzeyi bozulabilir ve fiziksel istismara yol açabilir. Tuvalet eğitimine başladıktan sonra çocuğa kesinlikle bez takılmamalıdır. Eğer bez gündüz çıkarılıp gece takılırsa çocuk idrarını ne zaman tutup ne zaman bırakacağı konusunda kararsızlık yaşar. İlkbahar ve yaz aylarında vücuttaki suyun bir kısmı terle atılması ve çocuğun mesanesinin onu zorlayacak kadar dolmaması nedeniyle tuvalet eğitiminin ilkbahar ve yaz aylarında verilmesi, kısa zamanda başarıya ulaştırır.
Doğru müdahale doğru zamanda ve doğru kişi ile yapılmalıdır.
Tel: 0 546 633 56 50 Instagram adresimiz:psikocanakademi mail: psikocan43@gmail.com
Okur Yorumları
Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır. Neleri kabul ediyorum: ip adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle pa ylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.