ÇOCUK VE OYUN
12 Mayıs 2020 Salı
Oyun çocuğun ilk ve en önemli dilidir. Oyun bu iletişimde çocuk için amaçlı, amaçsız olarak yalnız ya da başka çocuk veya yetişkinlerle eğlenceli etkinlikleridir. İnsanın deneyimlerden oluştuğu kaçınılmaz ise çocuklarında varoluşunun tamamı oyun oynama temeli üzerine inşa edilir. Oyun oynamanın bu kadar temel bir önem taşımasının nedeni, çocukların ancak oynarken yeni şeyler üretmesidir. Oyun oynama bir deneyimdir ya da deneyimlemedir. İçsel ve dışsal birçok etkenin içinde yer alan bir deneyimdir. Çocuklar deneyimlemelerini (yaşadığı veya yaşamak istediği ne kadar duygu var ise) oyun ile dile getirirler. Oyunları için kesinlikle hazırlık yapmazlar. Onların ek değil tek işi oyundur. Başlarından geçenleri oyuna yansıttıkları için, oyun çok değerli bir hal almaktadır. Çocuklar hissettiklerini bazen hayali bazen de oyuncağı aracı olarak kullanıp aktarırlar. Çevresindeki insanlara mutluluklarını ya da ruhsal bunalımlarını bu şekilde aktarırlar. Çevresindeki insanlara oyunlarını aktarırkenbazen aşırı dürtüsel bir şekilde ortaya koyabilirler. Oysaki yetişkinlere bu tavır ve davranışlar farklı gelmektedir. Bu anlatım aslında çocuğun anlatamadıklarını size sizin dilinizden farklı şekilde ortaya koymaya çalışmaktadır. Sebebi ise rutin dilde anlamadığınız için size farklı açılardan yaklaşarak içinde bulunduğu durumu anlatmaya çalışmaktadır. Çocuğun dilini anlayan ebeveynler daha çabuk ve etkili iletişim sağlayabilirler. Dolayısıyla hızlı çözüme ulaşabilirler.
Oyunla çocuklar sevinçlerini, üzüntülerini, mutluluklarını, nefretlerini, ilgi çekmek istediklerini, saldırganlıklarını ve sosyal kaygılarını en güzel anlatacakları yerdir. Çocuklar, trafik kurallarını, ebeveynlere saygıyı, söylenenleri dinlemeyi, sıra almayı, beklemeyi, hırçınlıklarını, alışkanlıklarını bırakmayı, toplum kurallarını, kişiler arası ilişkileri ve iletişimi en kolay ve zararsız biçimde oyun yolu ile iletir ve öğrenir. Oyun, bireysel ve toplumsal olarak hayata hazırlanabilecekleri etkinlik merkezidir. Oyunun bazı temel amaçları vardır. Çocukların bilişsel ve motor gelişimini desteklemek; duygusal olarak çatışmalarının çözülmesini sağlamaktır. Yöntem olarak aslında temelde çocuğun kendi kendine oyun oynaması anne, baba, öğretmen ile oyun oynamasından farklılıklar içerir.
Freud’a göre çocuklar gerçek yaşamda kabul edilmeyen saldırganlık, cinsellik gibi duygu ve davranışları oyun yolu ile dışa vurmaktadır. Freud, oyunun yeni şeyler öğrenme, beceri kazanma üzerinde etkilerinin olduğunu bahseder. (HalmatovSultanberk, 2019) Psikanalatik kuramın kurucusu Freud, oyunu, bilinç dışı mekanizmalara bağlamıştır. Freud’a göre bilinçaltındaki eyilimler oyun yolu ile realiteye dönüşmektedir. Freud oyunun insanın travmatik yaşantıları iyileştirdiği ve zihni ‘‘temizleme dönüşmektedir’’ ileri sürmüştür. Çocuklar oyunlar oynayarak üst benliğin kabul etmediği arzularını giderilmektedir. Gerçek yaşamda kabul edilmeyen saldırganlık, cinsellik gibi duygu ve davranışlar oyun yolu ile dışa vurgulamaktadır. Freud, oyunun yeni şeyler öğrenme, beceri kazanma üzerinde olumlu etkilerinin olduğundan da bahsetmiştir. (Elkonin, 1999).(HalmatovSultanberk, 2019)
Freud oyunu yansıtma olarak dile getirmiştir. Çocuklar oyunu bir aracı olarak kullandıklarının farkında değildirler. Oyunda gerçek doyuma ulaşan çocuklar oyun dışında bunların normal olmadığının farkına varabiliyorlar. Unutmamak gerekir ki Freud’un dediği gibi oyun çok iyi öğrenme aracıdır. Yansıtma ve öğrenme kavramlarını oyunda kullanabiliriz.
Çocuklar için ifadelerini ve tecrübelerini “Oynamak” en doğal dinamik ve çocukları birbirine bağlayan süreçtir. Çocuğun ifadede direkt zorlandığı duygu ve davranışları kendi seçimine bırakılmış oyuncaklar aracılığıyla doğru bir şekilde yöneltilebilir. Oyun, çocukların doğal iletişim aracı olarak kabul edildiğinden değeri tam olarak anlaşılabilir. Çocuklar kendilerini sözlü ifadeden ziyade; kendiliğinden genel olarak başlayan oyun ile daha net ve doğrudan ifade edebilirler. Çünkü oyunda daha rahattırlar (Landreth, 2011).
Oyun her zaman bir problem yansıtacak diye bir şey yoktur. Oyun bazen çocuğun beceri kazanmasıdır, motor davranışlarını geliştirmesi, akran dayanışması ya da iç âlemini dinlediği bir an olabilir. O zaman terapi ve oyun farklı oyun ve terapi farklıdır. Bazı oyunları oynarken sizi doğal olarak terapi ederken, bazı oyunlar ise terapi olabilmek için oynanabilir.
Doğru müdahale doğru zamanda ve doğru kişi ile yapılmalıdır.
Tel: 0 546 633 56 50 Instagram adresimiz: psikocanakademi mail: psikocan43@gmail.com
Okur Yorumları
Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır. Neleri kabul ediyorum: ip adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle pa ylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.